Definitie
Emoties - Definitie
1. DE STREKEN VAN EMOTIES
Wat is een emotie ?
Een emotie is een aanpassingsreactie op de omgeving en gaat gepaard met fysiologische veranderingen, ook wel gevoelens genoemd.
Een emotie is dus een signaal. Het geeft aan dat er iets gebeurt en het plaatst ons in een positie om het aan te pakken.
Sinds onze kindertijd hebben we geleerd niet te ‘geloven’ wat we voelen. Toch is dit inzicht essentieel om onze emoties beter te beheersen. Vandaag de dag zijn de meesten van ons losgekoppeld van hun gevoelens, en wij leven tussen mensen die, net als wij, losgekoppeld zijn van hun gevoelens. We vertrouwen ons lichaam niet meer en we luisteren zelfs niet meer naar wat er in ons omgaat.
Een emotie is onze interne reactie op wat er buiten ons gebeurt. We worden geconfronteerd met een gebeurtenis en ons lichaam reageert daar meer of minder sterk op.
De 6 basisemoties ?
We hebben een bepaalde mening over onszelf en over onze omgeving. Elke situatie die ingaat tegen deze mening, lokt een emotie uit.
Bijvoorbeeld: mijn collega is bekwaam. Ze maakt een fout in de behandeling van een patiënt. Een emotie is geboren.
De zogenaamde complexe emoties komen voort uit de 6 basisemoties. Hier is een lijst die je moet helpen om preciezer te bepalen wat er in jou omgaat.
Denk aan 2 beroepsmatige situaties
die je zwaar op de maag liggen, die één van de 6 basisemoties oproepen. Omschrijf ze (5W1H: Wie ? Wanneer ? Wat ? Waar ? Hoe ? Waarom ?).
Denk aan 2 privésituaties
die je zwaar op de maag liggen, die één van de 6 basisemoties oproepen. Omschrijf ze (5W1H): Wie ? Wanneer ? Wat ? Waar ? Hoe ? Waarom ?).
De basisbehoeften
Emoties zijn steeds het gevolg van een behoefte !
Onze emoties zijn uitstekende indicatoren van wat belangrijk voor ons is. Ons afsnijden van onze emoties is ons afsnijden van vitale informatie :
- les aangename emoties geven aan dat sommige van onze basisbehoeften werden vervuld.
- les onaangename emoties geven aan dat sommige van onze basisbehoeften werden tegenwerkt.
Als we de boodschap achter de emotie kunnen begrijpen, kunnen we beter voor onze behoeften zorgen.
Wij hebben behoeften en wij willen die bevredigen om vreugde te ervaren.
- Wat zijn de behoeften die bevredigd moeten worden om een vervuld privéleven te hebben ? Som ze op.
- Wat zijn de behoeften die bevredigd moeten worden om een vervuld beroepsleven te hebben ? Som ze op.
- Zijn ze momenteel vervuld ? ja – neen
Wat zijn de waarden ?
We ondernemen acties die leiden tot respect voor onze waarden. Waarden zijn ons kompas. Ze tonen de richting aan die we moeten volgen. Ze zijn onmisbaar in de medische wereld. In deze medische wereld zijn welwillendheid, medeleven, luisterbereidheid en solidariteit essentieel. Maar het is soms moeilijk om deze waarden na te leven in een angstige context.
Ik stel mezelf vragen.
- Wat is belangrijk voor mij ?
- Wat zijn de waarden die ik in mijn leven wil verdedigen ?
- Leef ik op dit moment in harmonie met mijn waarden ?
- Ja – nee

2. DE RELATIE TOT EMOTIES
Schepen gaan bij zware storm in de haven voor anker, want anders worden ze meegesleurd naar open zee. En natuurlijk zorgt het neerlaten van het anker er niet voor dat de storm verdwijnt (ankers kunnen het weer niet controleren), maar het kan een schip stabiel in de haven houden, totdat de storm voorbij is.
Wanneer we emoties ervaren, maken we twee fouten :
- We gaan vaak ongemakkelijke, gecompliceerde emoties uit de weg. We ontlopen ze. Ongerustheid, woede en angst zijn niet prettig. Zodra deze emoties opborrelen, gaan we ze negeren… om ze niet te voelen.
- We piekeren. Waarom is mij dit overkomen? Wat had ik moeten doen? Had ik iets anders moeten zeggen? We hechten een te groot belang aan onze gedachten.
We kunnen kiezen uit twee andere oplossingen :
- We beheersen de ‘negatieve’ emoties.
- We zorgen dat we meer positieve emoties beleven door onze perceptie te veranderen.
3. DE 4 BASISEMOTIES
Hoe zit het met blijdschap, verdriet, boosheid en angst ?
- Blijdschap is voor ons een bron van vitaliteit. Ons lichaam wil rondspringen en we zijn geneigd om vreugdekreetjes te slaken. Blijdschap is overweldigend omdat het met anderen wordt gedeeld. Het is aanstekelijk.
- Verdriet is het tegenovergestelde van blijdschap, je kruipt in je schulp. Onze hartslag en bloeddruk vertragen, ons lichaam staat op de rem. Onze schouders hangen, en ons gezicht ook. Dit fysiek en psychologisch in zichzelf gekeerd zijn maakt ons bewust van het gebrek dat we ervaren en laat ons afstand nemen, zodat we onszelf opnieuw kunnen organiseren rond dit gebrek. Verdriet wordt net zoals blijdschap gedeeld. Het laten hangen van ons lichaam en de eventuele tranen zijn in feite signalen voor anderen om hen steun en medeleven te vragen.
- Boosheid is net zoals blijdschap een bron van vitaliteit. Het lijkt alsof ons lichaam naar voren wordt geduwd. Het is gespannen, onze vuisten zijn gebald. Ons gezicht wordt rood en onze wenkbrauwen fronsen. Boosheid is de meest gevreesde emotie omdat ze gelijkstaat met geweld. Maar dat is het niet. Boosheid wordt opgewekt wanneer we het gevoel krijgen dat we niet worden gerespecteerd, dat onze grenzen zijn bereikt. Boosheid en de vitaliteit die ermee gepaard gaat, nodigen ons dus uit om ons te doen gelden en onze grenzen te doen naleven.
- Angst beschermt ons tegen gevaren. Eerst spant ons lichaam zich op en vervolgens gaat alles sneller: de hartslag en bloeddruk stijgen om het lichaam van zuurstof te voorzien. Angst wordt opgewekt wanneer we geconfronteerd worden met een situatie waarvan we twijfelen of we de nodige middelen hebben om ze aan te kunnen. Angst is gezond en nuttig. Maar het kan helaas ook worden uitgelokt door negatieve gedachten.